regie: Piet Lesage
auteur: Roger Vitrac
Het stuk speelt zich af in het huis van het gezin Paumelle in Parijs, op 12 september 1909.
Van acht uur ’s avonds tot middernacht. Victor viert zijn 9de verjaardag. Terwijl de decadentieVan de fin-de-siècle zoekt naar het nieuwe evenwicht, besluit Victor om ‘een man’ te worden. Dit zonder enige aanleiding: hij doet dit gewoon om iets belangrijks te worden,iets unieks. Door deze beslissing en door zijn zowel materiële als geestelijke interventies slaagt hij erin ieders masker te laten vallen. In zijn ‘kinderlijke onschuld’ lukt het hem om de kleinburgerlijkheid en de façade van iedereen te doorboren. Het enige wat de volwassenen rest, zijn wanhoopspogingen om de scherven weer bij elkaar te rapen. Te midden van al het tumult dat hij aangericht heeft, blijft Victor alleen. Te wijs voor zijn leeftijdsgenoten, bewust en onbewust gemeden en onbegrepen door de volwassenen. Omdat hij beseft dat men hem als kind nooit zal toelaten in de wereld van de volwassenen en daar zijn zoektocht naar liefde en uniek zijn toch op niets zal uitlopen wegens onbegrepen worden, besluit hij om uit het leven te stappen. ‘Er zijn geen kinderen meer, er zijn nooit kinderen geweest.
’VICTOR of DE KINDEREN AAN DE MACHT is geen gewoon stuk. Het is enigszins een vaudeville, maar door zijn grotesk uitvergrote personages en situaties heeft het veel van een farce. Het stuk zet evenzeer het genre ‘vaudeville’ voor schut door zijn anti-boulevard-karakter. Het ‘logische’ verhaaltje wordt geregeld doorbroken door surrealistische dialogen en metaforen, vaak vol symboliek. Het is in de toneelliteratuur de best geslaagde poging om het surrealisme ook door te trekken in een theatertekst en – voorstelling. Het is bijgevolg geen vrijblijvend stuk. Toen het voor het eerst in Parijs werd opgevoerd in de jaren ’20 zorgde het voor heel commotie. In VICTOR of DE KINDEREN AAN DE MACHT wordt de Franse Bourgeoisie van begin deze eeuw aangepakt: het patriottisme, de gebreken van het milieu, de karikatuur van de liefde, de godsdienst, de kwezelachtige houding van de bedrogen echtgenote... Het zinkend schip wordt in al zijn glorie voorgesteld.
Bovendien is er Victor, het kind. Voor het eerst in het theaterbestaan wordt een kind voorgesteld dat niet braafjes en zoetjes is. Victor kent geen schaamte noch hypocrisie. Hij beschikt over een te vroeg rijpe intelligentie en maakt hiervan gretig gebruik om de macht in handen te nemen, terreur te zaaien, de volwassenen die hem omringen te domineren en hen tot zelfmoord te dwingen. Zelfs wanneer Victor enkel een lastig vazenbrekertje was geweest, was het al een revolutionaire voorstelling van ‘het kind’ geweest. Victor is ook provocateur (“Generaal, uw sabel is verroest en gij stinkt”) en onheilsprofeet (“ Mama, gij draagt een dood kind in uw buik”).
Op de avond van zijn negende verjaardag krijgt Victor bruusk toegang tot de wereld van de volwassenen, want hij is ‘verschrikkelijk intelligent’. Op een avond worden hem de wreedheden van het leven, van de liefde en van de dood geopenbaard. Omdat niets in de wereld nog de moeite waard is, laat hij zich langzaam doodgaan en dwingt hij op een lucide manier de anderen hun ogen te openen. Want Victor is de kreet van het kind dat in ieder mens nog ergens aanwezig is, maar o zo veel keer wordt verdrongen, wordt gedood. Het kind, een zuiver wezen dat noch compromis, noch toegeving kent.
met: Kristin De Meyere, Jacqueline Deweerdt, Liliane Malfait, Katrien en Kris Vanderstichele, Willem Baert, José Billiau, Hein Lesage, Jo Lottegier en Pascal Vaneygen
